İnternet üzerinde pek çok site üzerinden az ya da çok Osmanlıca e-kitap indirebilme imkânı bulunuyor. Fakat bunlar arasında üç tanesi ön planda görünüyor:
1. www.archive.org
Bu sitede herhangi bir sınırlama olmaksızın Osmanlıca .PDF formatlı kitapları tüm kullanıcılar indirebiliyor. Buradaki Osmanlıca kaynaklar görebildiğim kadarıyla 1900'lü yıllardan önce basılan kitaplardan oluşuyor. Cumhuriyet dönemi Arap harfli kaynakları da yayımlanmaya başlarsa eşsiz bir hazine olacak. Şu hâliyle dahi bulunmaz nimet. Archive.org'a kullanıcılar da diledikleri takdirde kitap yükleyebiliyorlar. Bu bir avantaj. Yayımlanmış olan kitaplar / kaynaklar için kullanıcıların yorum yapabilmesi, kitaplardaki tarama problemlerini ya da başka iyi ya da olumsuz yönleri dile getirebilmesi mümkün. Bu site Microsoft desteğiyle yayın yapıyor diye biliyorum.
2. books.google.com
Google'ın kitap sitesi. İşi profesyonelliğe döküp amazon.com benzeri bir yapılanmaya gitmeye başlamışsa da ücretsiz indirilebilen kitaplar arasında bulunan Osmanlıca kitaplar epey bir yekûn tutuyor. Kullanıcılar, kimi kitapları tamamen indirebilirken, kimi kitaplarda sadece belirli oranda önizleme yapabiliyor. Arama bölümünden sanki web araması yaparmış gibi kitap metinleri içinde de arama yapabiliyorsunuz. En güzeli Arap harflerini kullanarak arama yapabilme şansımızın da bulunması. Yüklenmiş kitaplar hakkında yorum yapabiliyorsunuz. Eksik olan taraf, kullanıcıların kitap yükleyemiyor oluşu, daha doğrusu ancak yazar ya da yayınevleri gibi, telif hakkını elinde bulunduran kişi ya da kurumlarca kitap yüklenebiliyor oluşu.
3. hathitrust.org
Yazma ve matbu olmak üzere pek çok Osmanlıca esere ulaşabilme imkânı var. Fakat bir kitabı bütünüyle indirebilmek için HathiTrust yapılanmasına üye üniversitelerden birine ait kullanıcı hesabınızın olması gerekmekte. O yüzden Amerika dışındaki kullanıcıların Osmanlıca eserleri bir hamlede indirebilmeleri zor görünüyor. Eserleri, sayfa sayfa görmek ya da sayfa sayfa indirmek mümkün. Telif hakları konusuna burada da dikkat ediliyor.
Son tahlilde, Millî Kütüphane gibi Osmanlıca eserlerin yoğun olarak bulunduğu bir kurumun Osmanlıca her bir sayfa için ücret talep ettiği, bir Fuzuli Divanı'nın bile onlarca liraya mâl olduğu bir ortamda, "elin gâvuru"nun sunduğu bu karşılıksız hizmetler küçümsenemez. Pek çok temel Osmanlıca kaynağı, kitabı bu siteler aracılığıyla ücretsiz, bedava indirebilme imkânı için ancak teşekkür edilebilir. Başta Millî Kütüphane olmak üzere bu gibi faaliyetlerden para kazanmaya çalışan kuruluşlara da bu siteler dileriz örnek olur.
Bu yazı yazoku.net'ten ali@ isimli kişi tarafından yazılmış olup, alıntılanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder